Бірінші ереже: Өз өмiрінізді жақсы көрiңiз.
Ең маңызды қызықты өмiр сүру,өзінді және айналасын жақсы көру және өмірдің әр кезенде жаңа қызығушылықтарды табу. Адам жаспен өзгереді және оның қоршаған өмiрi өзгередi. Ең алдымен бұл адамның физикалық күйiн, оның материалдық тұрмыс жағдайын,мансап (зейнетке кетуi) қоғамдағы жағдайына әсер тигiзедi.
Сондықтан адамға өзiнде iшкi қорды табу қажет, ол келе жатқан қарттыққа өз өмiрінде жаңа мерзiмге бейімделеді. Бәрі мәселе тек қана сіз кім боласыз - жасан қарт немесе ерте қартайған жас адам. Бірақ сіз өмір сүйсеніз және сосын не болады, сіздің балаларыныздын, немерелердің, достардың және жақын туыстардың тағдыры қалай болатыны сізге бәрібір болмаса, сізде ұзақ және толымды өмір сүруге мүмкіндік бар..
Өйткені ұзақ өмір сүруге талпыныстын өзі адамды мықты және шыдамды етіп жасайды, және ен бастысы, саналы және тиімді болу. Бақытты өмірдің жарыға қайсыларына алдамшы шамшырақ көрінетіндерге қарағанда,өз өміріне разы адамдар тұмау және онкологи ялық ауруларымен азырақ аурады
Екінші ереже: шығармашылыққа талпыну.
Ол сізге өмірге деген қызығушылықты сақтайды. Адам өмірінің әр түрлі кезеңдерінде өмір қызығушылығы ауысады. Егер адамда өз өмірінің қай кезеңінде өзінді толық іске асырмауға әкелсе, ол адамда өмірге қызығушылық жоғалады. Тек шығармашылық пен сүйген ісі өмірге қызығушылық және махабатты сақтауға оған көмектеседі. Қайта шығармашылықта әр түрлі болады (жоғары өнерден үй жанындағы учаскеге дейін), бастысы, ол сізге қуаныш пен бақыт әкелсін және сізді жас болып жасасын. Егер де сіз мақсатты және сізде сүйікті ісініз болса, қайсы сіздің өмірініздің мағынасы болып табылса, онда сіз бақытты адамсыз. Өйткені сіз өзіне лайықты жұмыс тауып және өмірде өз орнынызды таптаныз. Шығармашылық өмірге таусылмасмахаббат және қызығушылық болады. Ол өмірдегі жағымсыз көріністен аулақ етеді және сіздің өмір жолындағы алуан кедергілерді жеңуге көмектеседі. Сондықтан өткен өмірмен тұруға болмайды, өйткені ол жиі күйзеліске әкеліп соғады. Келе жатқан қарттық жағдайына адамға қажет өзінің сүйген ісіне, жазып ақталмаған кітапқа немесе саяжайды көріктендіруге, туыстарға көмегін және т.б. арнау. Бастысы ол осында өзінің өмір мағынасын табу. Ол адамға ұзақ және толық өмір сүруге көмектеседі.
Үшінші ереже:Жақсы дене қалпын сақтаныз
Жалқаулық және әрекетсіздік денсаулық үшін өзінде жасырым қауіп-қатерді әкеледі, себебі гиподинамияның жиі себебі болып табылады. Адамда жасы үлкейген сайын қозғалтқыш белсендігі азаяды. Бұл оның міңез-құлығының өзгеруіне, жаңа дағдылықтын пайда болуымен байланысты: түскен кейін ұйықтау, күні бойы диванда отыру және теледидар қарау, дене жүктелістен қашу, аз қимылдау және т.б. Гиподинамия артық салмақ пен шылым шегуді қоса атеросклероз дамуын жылдамдатады, жастық аурулар ағымын қиындатады және ол ағзаның ерте қартаюына әкеледі. Егер жастықта дене белсендігінің артуы артық салмағының патогенді әсерін компенсациялау болса, онда жас шамасымен гиподинамия және бұлшық ет жиынның азаю салдарынан жүрек-тамыр аурулары және 2 типті қант диабетінің пайда болуы мүмкін. Ет бұлшық белсендігінің азаюы және ет бұлшықтын атрофиясы инсулинге тұрақтылық себепші болу мүмкін. Керісінше, белсенді жаттығатын спортшыларда инсулинге талшық сезімділігі артады, демек, қанда қант деңгейі төмендейдң. Ол көмірсу алмасуға және атеросклероз ағымынқалпына келуге себепші болады. Сондықтан, гиподинамияның тұтқынында болуға қаламасаныз, өз өмір салтын өзгертініз, белсенді адам болыныз. Алдымен өз туралы ойды өзгертініз. Сіз мықты және қайратты екенінізді елестетініз. Өзінді жас болғандай сезініз: биленіз, ән айтыныз, достармен кездесініз, саяхатқа барыныз, тәңертенге дейін қыдырыныз, диван және теледидардан бас тартыныз, жаяу көбірек жүрініз. Егер сізде тренажер залына баруға мүмкіндігініз болмаса, онда сіз оны таза ауада серуенге, үй жанындағы учаскедегі жұмысқа, би немесе велосипедте жүруге айырбастай аласыз. Келе келе дене жүктелісті арттырыныз: лифттен бас тартыныз, баспалдақ арқылы жоғарыға көтерілініз, мүмкіндік бойынша қоғамдық транспортпен азырақ пайдаланыныз. Белсенді демалыс – депрессия және гиподинамиядан панацесы. Әдемі дене әр қашан өзекті, бұл тек диетада отырған және жаттығатын әйелдерге ғана емес, және де өзінің сыра іштерімен еркектерге қатысты.
Төртінші ереже:Салауатты өмір салтын жүргізуге және зиян дағдылықтан бас тартуға күшті табыныз.
Адам ағзасына алкогольдің және шылым шегудің әсері туралы талай белгілі. Әр бір парасатты адамға белгілі алкоголь мен шылым шегу қиянаты кезде ұзақ және дені сау өмір сұру мүмкін емес. Сондықтан зиян дағдылықтын қауіптілігін сезіну керек және салауатты өмір салтына өту. Жана өмірді бастауға ешқашан да кеш емес. Егер сіз өз ағзанызды көп жеумен, маскүнімдікпен және шылым шегумен әбден жойсаныз, сізде бәрібір бәрін жақсы жаққа өзгертуге мүмкіндігініз бар.
Бесінші ереже: Өз қөректіңізді бақылауға үйренiңiз және салмағыңызды бір қалыпты сақтаңыз.
Өз қөректіңізді дұрыс бақылау үшін, адамға қалыпты тағамдық мiнез-құлығының басты ережесін сақтау қажет: белгіле уақыта және белгiлi орында(үй, жұмыста, асханада)тамақ ішеуге. Өз қөрктіңізді дұрыс бақылау үшін, адамға қалыпты тағамдық мiнез-құлығының басты ережесін сақтау қажет: белгіле уақыта және белгiлi орында(үй, жұмыста, асханада)тамақ ішеуге. Достар компаниясында дәмханаларда, жеңiл асханада кездейсоқ тамақ қабылдаудаудан аулақ болу. Сонымен қатар,патологиялық әдеттен,әсiресе әйел жынысының тамаша өкiлдер үшiн тән эмоционалды кернеуді тамақ ішуден аулақ болу.Аштықтық сезiмiн жаман көңілден ажыратуға үйренiңiз және тамақ ішу көмегімен көніл күйін көтеру әдеттен және тек қана аш болғанда тамақ ішуден бас тартыңыз. Өз салмақты бақылау қажет және дене жаттығұлар көмегімен, жоғары көмірсутек өнімдерді шектеу арқылы оны сақтау қажет. Өз артық салмақты анықтау үшін, Сiздің нақты салмағыңызды және идеалды салмақ арасындағы айырмашылықты бойыңызға және дене бітіміне сәйкес есептеу қажет. Ең белгілі Броктiң формуласы оған сәйкес килограмдағы дененің идеалды салмағы бойының сантиметрге тең минус 100. Мысалы, Бойы 160 см болса, онда, Сiздiң қалыпты салмағыңыз 60кг тең болу қажет 60 кг (160-100=60). Егер Сiздiң нақты салмағыңыз 90 кг болса, онда артық салмағы 30 кг тең болады (90-60=30). Дәрiгерлердiң арасында бұрыннан таратылған сөлемше белгіле: «Барлық ауру артық салмақтан". Шындықта,да Сіз өз қөректі және тамақтық әдеттерiн бақылаңыз, ұзақ өмір сұру және жастық шақты сақтауында өз ағзасына көмектесуге қаншылықты дайынсыз ойланыңыз. Ал бiз Сiзге зор денсаулыққа және әсем жастық шаққа сабырлықты және ерік күшін тiлеймiз.
